De oude stad Angkor en de geschiedenis van de Rode Khmer

Beloofd, dit wordt een korte blog (oh nee Hester! Waarom?). Zoals jullie weten zijn we aangekomen in Cambodja nadat we Thailand gedag hebben gezegd. Het is geen vaarwel, maar tot ziens, omdat we binnenkort nog graag het noorden van het land willen bezoeken.

Na een vlucht van anderhalfuur donderden, flitsden en regenden we het vliegveld van Siem Reap binnen. We hadden een gratis pick up van het hostel, deze zou ons om kwart voor 4 ophalen. Driekwartier later was deze er nog niet want, zo bleek later, hij niet door de bui heen wilde rijden. Het vervoer was een motor met daarachter een soort tuktuk bakje gemonteerd. Al hobbelend reden we z'n 10 kilometer door het platteland en uiteindelijk de stad. Siem Reap is een stad zonder heel veel wegen, het is vooral modder met veel gaten op straat. Als het regent verandert dit in een drekboel en als het droog is in heel veel stof. Bij aankomst in onze straat schrokken we dan ook wel een beetje, wat een chaos! Het ontvangst was ook niet even vriendelijk en daarom niet de beste binnenkomer voor een verblijf in Cambodja. Onze magen waren al aardig aan het knorren en we besloten bij de dichtsbijzijnde eetgelegenheid een hapje te eten. Dit was een hostel die pitabroodjes met bier serveerden en dat was erg lekker! Hier waren de mensen echt ontzettend aardig en kregen we heel veel tips over Siem Reap. Als afsluiter kregen we een shotje lokale rijstwijn van het huis. Na deze goede afsluiting van de dag legden we onze hoofden op de kussens en vertrokken naar dromenland.

De volgende dagen rustten we vooral uit en liepen dan savonds naar het centrum. Hier was elke avond een gezellige avondmarkt en heel veel stalletjes met eten en drinken. Tot onze vreugde kon je hier ook ijsrolletjes krijgen (zo lekker!). We aten voornamelijk bij een tentje genaamd Pot & Pan waar je voor 45 cent (het was elke dag 'Happy day') een pul bier haalde en goed kon eten. Het was goed om overdag uit te rusten en als de hitte (het was heet!) uit de lucht was dingen te ondernemen.

Ons voornaamste doel was om het beroemde tempelcomplex Angkor Wat te bezoeken. Dit ligt z'n 12 kilometer van Siem Reap af. Je mag niet zelf met de scooter naar dit complex maar je hebt wel vervoer nodig voor dit gigantische oppervlak. De enige manier die dan nog overblijft is een tuktuk te huren, met chauffeur, en je rond te laten rijden. Ahoewel, ik had ergens (in de krochten van het internet) gelezen dat dit ook met een Ebike kan. Omdat wij graag alles op eigen houtje doen was dit voor ons de perfecte oplossing! We huurden voor 16 dollar 24 uren lang twee Ebikes. Het zijn geen Ebikes zoals wij die gewend zijn maar meer een soort Escooters. Van het verhuurbedrijf terug naar ons hostel trokken we al veel bekijks van de lokale bevolking. Het hele concept van Ebike / Escooter is hier nog onbekend.

We stonden de volgende dag al midden in de nacht / vroeg in de ochtend op om te vertrekken naar Angkor Wat. Om 4 uur reden we, geluidsloos en in het donker, weg bij het hostel. De eerste stop was het kaartjesbureau waar we de kaartjes moesten halen voor de tempels. Dit lag totaal uit de route van waar de tempels liggen (Cambodjaanse logica). We waren een van de eersten om kaartjes te bemachtigen en zoefden snel verder op de elektrische scooters. Onderweg kwamen we al veel toeristen tegen die vervoerd werden in een tuktuk. Er werden veel nieuwsgierige blikken geworpen op onze stalen rossen en in het complex kregen we vele mensen naar ons toe met de vraag waar we deze prachtdingen hadden gehuurd.

Nog in het donker parkeerden we onze scooters voor de bekendste tempel van het complex, de Angkor Wat zelf. We installeerden ons voor de vijver met uitzicht op de tempel. De zon kwam al snel op en trakteerde ons op een mooie show. De iconische tempel met daarachter de opkomende zon en veranderende kleuren heeft echt iets magisch. In het, nog, zwakke ochtendzonnetje aten we onze ontbijtjes die we meekregen van het hostel. We besloten als eerste bij deze beroemde tempel naar binnen te gaan alsvorens we onze weg zouden vervolgen.

Angkor was de hoofdstad van het Khmer rijk, dat tussen 800 en 1432 zowat heel Zuidoost-Azië domineerde. De Khmer vormden een beschaving die zijn tijd ver vooruit was. In de hoofdstad van het rijk woonden maar liefst 1 miljoen mensen. In een tijd dat Londen nog een ‘dorp’ was van enkele tienduizenden inwoners. De stad bestrijkt z'n 162 hectare met ontzettend veel tempels en tempelruines.

In de 15e eeuw, besloot de koning van het Khmer-rijk om Angkor achter zich te laten en naar de nieuwe hoofdstad Phnom Penh, te vertrekken. Hierdoor was Angkor verlaten en nam de natuur het over. Pas rond 1900, toen bijna de gehele stad een grote jungle was geworden, werd Angkor herontdekt door een Fransman. Tijdens de bezetting door de Fransen in 1863 en 1949, werd de stad vrij gemaakt van de jungle en werd er een begin gemaakt met het herstellen van de tempels. Alleen toen de Rode Khmer aan de macht was, werden deze werkzaamheden stopgezet. Over de Rode Khmer vertel ik later meer.

Na de eerste tempel was het nog steeds vroeg en vervolgenden we onze weg naar de Bayon tempel. Deze tempel is bekend door zijn 54 torens die elk vier gezichten afbeelden. De tempel is een van de best bewaarde tempels van Angkor.

Onderweg met de scooter rijdt je door de prachtige jungle en kom je heel veel kleine tempels, boogconstructies en rijk versierde bruggen tegen. Je waant je zo echt in een sprookjeswereld. Gelukkig is het in Cambodja laagseizoen en viel het ontzettend mee met de drukte bij dit wereldwonder. Ook zijn er heel veel eettentjes onderweg en we dronken dan een lekker bakje koffie op weg naar de volgende tempels. Bij de derde tempel was vooral de tempeltuin er om heen schitterend. Hier zaten we helemaal alleen in de ochtendzon, omgeven door tempelruines. Elke tempel is weer heel verschillend, waardoor het leuk blijft om te blijven ontdekken. We deden de zogenaamde 'grote cirkel' door het park heen, waar bij je alle tempels ziet in z'n 50 kilometer. Wij hebben er maar een paar overgeslagen (het zijn er heel veel!). Verderop in het park reden we door het platteland met grazende koeien en rijstvelden. Hier lag ook, wederom, een mooie tempel midden op een meer. Deze tempel was te bereiken via houten planken die ons over het water heen leidde.

Het werd rond een uurtje of half 2 al behoorlijk heet en we besloten af te sluiten met de laatste tempel. Deze tempel is bekend van de film 'Tomb Raider' en was dan ook vrij druk bezocht. Na 10 uren tempels waren we dan eindelijk tempelmoe en reden we bekaf terug naar het hostel. In de avond sloten we af met een pul bier en leverden we onze Escooters weer in. Dit vervoer is ons de gehele dag erg goed bevallen (en wat hebben we een jaloerse blikken gehad!).

Twee dagen later stond er een busrit op het programma richting de hoofdstad van het land, Phnom Penh. De bus was een verrassende verademing. Geen actiefilms op volume 1000, geen straatverkopers in de bus om de 3 meter en er werd informatie aan ons gegeven (wow! We wisten gewoon hoelang en waar we pauze hielden!). Daarnaast werd er door het personeel ingegrepen als iemand had bedacht om zonder oordopjes Youtube filmpjes te gaan kijken en kregen we een flesje drinken en een broodje. Als kers op de taart, confetti op een feestje en een piek op je kerstboom was het personeel ook nog eens aardig (wat!?). Prima reisdag dus.

Met een tuktuk reden we door de ontzettend drukke en hele gore stad heen naar onze accomodatie. In Phnom Penh loop je enkeldiep door het plastic en het vuilnis wat overal op straat ligt. Het was niet helemaal onze favoriete stad, maar dat hadden we dan ook niet verwacht. Cambodja is officieel pas sinds 1954 onafhankelijk. Daarvoor was het (in)direct in handen van de Fransen. De eigenaresse van onze Homestay was dan ook Frans- Cambodjaanse en had veel Franse vrienden over de vloer. Die avond aten we heerlijk in het restaurantje van de Homestay. De Vietnamese soep ('Pho') deed er 10 uren over om klaar gemaakt te worden. We mochten een kijkje nemen in de keuken waar ze ons de kruiden liet zien.

De reden van een bezoek aan Phnom Penh waren de beroemde Killing Fields. Hier wil ik dan ook wat meer vertellen over deze Killing Fields en de Rode Khmer (waar ik het al eerder even over had). Het is zeker de moeite waard om te blijven lezen.

Tijdens de Vietnam oorlog (hier over meer in de Vietnam blog) werd er ook in grensgebieden van Cambodja veel gevochten. Ondanks de Vietnam oorlog vrij bekend is, is dit stukje geschiedenis van Cambodja niet zo bekend. En dat terwijl dit in dezelfde periode heeft afgespeeld. Wat is er gebeurd?

In april 1975 vallen de strijders van de communistische beweging, de Rode Khmer, de hoofdstad Phnom-Penh binnen. Dit alles onder leiding van een man genaamd Pol Pot. Het doel van Pol Pot en zijn handlangers is om Cambodja te veranderen in een boerenheilstaat. Het Khmervolk (de bewoners van Cambodja) moet een zelfvoorzienende agrarische volksgemeenschap worden en afstand doen van alles wat als ‘intellectueel’ of ‘stads’ kan worden beschouwd. Eén van de eerste besluiten die de Rode Khmer neemt, is dat de stadsbevolking naar het platteland moet worden gedeporteerd. Alle inwoners worden gedwongen om te werken op collectieve boerderijen, twaalf uur per dag, zeven dagen in de week. Persoonlijke eigendommen worden afgenomen en men moet verplicht een simpel zwart tenue dragen.

Ondertussen vinden er vele 'zuiveringen' plaats. Ambtenaren, monniken, artsen, intellectuelen en etnische minderheden als Vietnamezen en Chinezen worden zonder enige vorm van proces geëxecuteerd. Ook het dragen van een bril of te hebben van te zachte handen wordt gezien als te 'stads' en betekent de dood.

Nu kom ik terug op ons bezoek aan The Killing Fields. The Kiling Fields is een plek waar deze mensen werden geëxecuteerd, hier van waren en honderden in het land. Op een 'goede' dag werden hier 300 mensen tegelijk vermoord, elke dag weer. Kogels waren te duur, dus dit werd gedaan met hakbijlen, bamboestokken en boerenwerktuigen. In het monument op het terrein kun je allemaal schedels zien liggen die allemaal kapot zijn geslagen. Ook staat er op het terrein een grote boom waar men later breinresten en bloed heeft gevonden. Dit bleek een boom te zijn waar baby's, onder toeziend oog van de moeders, tegen aan werden geknuppeld en vermoord.

We deden een audiotour over het terrein en het was gruwelijk, echt weerzinwekkend. In de audiotour waren ontzettend veel verhalen te horen van overlevenden van deze vreselijke tijd. In 4 jaren tijd heeft de Rode Khmer 2 miljoen mensen vermoord, dit was een kwart van de bevolking (!!). Er komt uiteindelijk een einde aan dit schrikbewind door een inval van de Vietnamezen waar dan net de Amerikanen zich hebben terug getrokken. Het is in Cambodja nog steeds er moeilijk om over te praten omdat het het eigen volk was wat zich tegen zichzelf keerde. Meer dan de helft van de bevolking heeft dan ook een psychische aandoening, waaronder een post traumatische stresstoornis.

Mocht je een indrukwekkende film willen kijken op Netflix over de Rode Khmer, kijk dan naar 'First they killed my father'. Dit waargebeurde verhaal wordt vanuit de ogen van een 5 jarige meisje gefilmd en is absoluut de moeite waard om te kijken.

Is het toch een redelijk lange blog geworden (wist ik stiekem al), sorry. Snel weer een bericht uit Vietnam, want alweer veel te vertellen.

Liefs en tot snel (het weerzien nadert!).